Impact of the municipality authority on the industrialization of Radom in the period of The Second Polish Republic.
A study on historical location factors for industry
Piotr A. Tusiński
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
ORCID 0000-0002-4430-0967
piotr.tusinski@uken.krakow.pl
Tom VI, 2023, s. 71−120
DOI 10.58332/RSH2023t6d1
Dynamiczny rozwój przemysłowy Radomia w dwudziestoleciu międzywojennym stymulowany był przez zespół różnorakich czynników lokalizacji, spośród których wiodącą rolę odgrywały uwarunkowania ekonomiczno-społeczne: korzystne położenie komunikacyjne (kolej żelazna i drogi bite); aktywna polityka władz państwowych (lokalizacja w mieście państwowych zakładów tytoniowych wraz z magazynami centralnymi oraz zakładów zbrojeniowych w ramach Trójkąta Bezpieczeństwa i Centralnego Okręgu Przemysłowego); intensywne zabiegi samorządowych władz miejskich, zdominowanych przez nurt socjalistyczny. W ramach tych ostatnich dominujący wpływ na skok urbanistyczny i industrializacyjny miasta miały prace związane z rozwojem infrastruktury komunalnej – technicznej (wodociągi, gazownia, bocznice kolejowe, rozbudowa sieci drogowej) i społecznej (szkolnictwo, placówki kultury, mieszkalnictwo komunalne). Władze miejskie stworzyły sektor przemysłu komunalnego, w ramach którego do istniejących u progu drugiej niepodległości elektrowni, rzeźni i cegielni miejskiej (w zarządzie kapitału prywatnego) dołączyły administrowane przez miasto wodociągi, gazownia, nowo wybudowana rzeźnia miejska (współpracująca z należącym do kapitału prywatnego zakładem przetwórstwa mięsnego), nowa cegielnia, betoniarnia i tartak. W drugiej połowie lat 30. XX w. władze miejskie aktywnie zabiegały o prywatnych inwestorów zewnętrznych, których zachęcano do lokalizacji zakładów przemysłowych przez udostępnianie terenów komunalnych (nieodpłatnie lub po bardzo korzystnych cenach) i pomoc w ich pozyskiwaniu od właścicieli prywatnych.
czynniki lokalizacji przemysłu, Radom 1815-1939, industrializacja, infrastruktura komunalna i przemysłowa, przemysł komunalny, Trójkąt Bezpieczeństwa, Centralny Okręg Przemysłowy
Dynamic industrial development of Radom in the interwar period was stimulated by various factors of industrial site selection. Among all the factors those social and economic were crucial, like: good transportation networks (railway and paved roads); active government policies (location of The National Tobacco Factory with its central warehouses and Arms Factory in Radom as part of Triangle of Security and Central Industrial Region); efforts of the municipal authority, dominated by socialists. Key role in the industrial and urban development played construction of municipal infrastructure: technical (water supply network, gasworks, railway sidings, road network); soft (schools, cultural institutions and public housing). A sector of municipal engineering was established; as part of it a new brickyard, concrete plant and sawmill were built, along with managed by municipal authority: waterworks, gasworks and a new slaughterhouse (cooperating with a meat-processing plant in private hands). They were added to those already constructed, on the Verge of Independence: power plant, slaughterhouse and municipal brickyard. In the second half of the 1930s municipal authority tried hard to attract private investors to choose industrial site in Radom, offering free (or at a very reasonable price) municipal land or help in getting a land from private owners.
Industrial site selection factors, Radom 1815-1939, industrialization, industrial and municipal facilities, municipal engineering, Triangle of Security, Central Industrial District